Ο ΕΜΠΟΡΟΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΒΡΑΒΕΙΑ NOBEL

Έχετε αναρωτηθεί τι θα πουν για εσάς μετά το θάνατό σας;  Οι περισσότεροι δεν θα μάθουμε ποτέ!  Υπήρξε όμως ένας άνθρωπος που έμαθε και αναφέρομαι στον Άλφρεντ Νόμπελ. Έπειτα από μία παρεξήγηση γράφτηκε σε μία γαλλική εφημερίδα πως ο έμπορος του θανάτου είναι νεκρός…  Όχι και τόσο τιμητικός τίτλος για να αποκομίσει ένας άνθρωπος.  Ο άνθρωπος που ανακάλυψε τον δυναμίτη, με ότι συνεπάγεται αυτό,  ο ίδιος άνθρωπος που άφησε περισσότερο από το 90% της περιουσίας του ως δωρεά για την καθιέρωση της ετήσιας απονομής των βραβείων Νόμπελ.  Alfred Nobel!  Πάμε να τον γνωρίσουμε.

ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΧΡΟΝΙΑ του nobel

Ο Αlfred Νobel γεννήθηκε στις 21 Οκτωβρίου του 1833 στην Στοκχόλμη της Σουηδίας.  Ο πατέρας του Immanuel Nobel  ήταν μηχανικός,  εφευρέτης και επιχειρηματίας και μόλις λίγους μήνες μετά τη γέννηση του γιου του χρεοκόπησε.  Κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων της ζωής του εξαιτίας προβλημάτων υγείας που αντιμετώπισε δέχθηκε αρκετά με τη μητέρα του μιας και περνούσαν αρκετό χρόνο μαζί.  Λίγα χρόνια έπειτα από την γέννηση του,  ο πατέρας του μετακόμισε στην Ρωσία όπου και ξεκινάει με ένα εργοστάσιο το οποίο κατασκευάζει κάποιες μηχανές αλλά κατά κύριο λόγο ασχολείται με την παραγωγή εκρηκτικών υλών.  Και το εργοστάσιο πήγαινε εξαιρετικά.  Μην ξεχνάμε πως βρισκόμαστε σε χρονολογίες όπου υπήρχαν διεθνής έντασης με την Αγγλία οι οποίες που θα ενταθούν μέχρι την κατάληξη του κριμαϊκόυ πολέμου.  Σε αυτά τα χρόνια της κρίσης  το εργοστάσιο του Ιmmanuel ήταν πραγματικά επικερδές και όταν ο Νόμπελ ήταν 9 ετών ο πατέρας του,  στέλνει πρόσκληση στην οικογένεια,  προκειμένου να μετακομίσουν στην Ρωσία και να μείνουν όλοι μαζί.  Εξαιτίας της καλής οικονομικής κατάστασης που βρισκόταν πλέον η οικογένεια προσέλαβαν καθηγητές για την κατ οίκον εκπαίδευση των παιδιών τους. Σε αντίθεση όμως με τα αδέρφια του ο Νόμπελ είχε φοβερή διάθεση και κλήση στην μελέτη και την ενασχόληση κατεξοχήν με χημεία, ποίηση και την εκμάθηση ξένων γλωσσών.

ASCANIO SOBRERO-ALFRED NOBEL-ΝΙΤΡΟΓΛΥΚΕΡΙΝΗ

Aπό το 1850 έως και το 1852 ο Immanuel στηρίζει το Νόμπελ οικονομικά και τον στέλνει να σπουδάσει και να ταξιδέψει σε Σουηδία, Γαλλία, Γερμανία και Αμερική όπου και θα συμβεί μία από τις πλέον καθοριστικές γνωριμίες που έκανε ο Νόμπελ και θα χαράξουν τη μετέπειτα πορεία του.  Tο 1850 λοιπόν στο Παρίσι θα γνωρίσει τον χημικό Ascanio Sobrero,  ο οποίος ήταν ο εφευρέτης της νιτρογλυκερίνης.  Η νιτρογλυκερίνη όπως πολύ πιθανόν να γνωρίζετε είναι ένα βαρύ ελαιώδες εκρηκτικό υγρό το οποίο προέρχεται όταν γλυκερίνη αντίδραση με όξινη νιτρώσεως. Ο ίδιος ο Sobrero όμως αντιτάχθηκε έντονα στην χρήση της συγκεκριμένης εκρηκτικής ύλης μιας και ήταν εξαιρετικά απρόβλεπτη και επικίνδυνη.  Μάλιστα προειδοποιούσε συνεχώς σε γράμματα και άρθρα κατά της χρήσης της.  Όλη αυτή η κατάσταση όμως κίνησε το ενδιαφέρον του Νόμπελ και ενδιαφέρθηκε να βρει έναν τρόπο προκειμένου να ελέγξει και να μπορέσει να μετατρέψει το εκρηκτικό αυτό σε εμπορεύσιμο και χρήσιμο προς την ανθρωπότητα με έναν ασφαλή τρόπο.

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΡΩΣΙΑ ΚΑΙ ΔΥΝΑΜΙΤΗΣ

Το 1852 όπου Νόμπελ γυρνάει στην Ρωσία η επιχείρηση βρισκόταν στα καλύτερά της μιας και είμαστε σε χρόνια περίπου πριν την έναρξη του κριμαϊκού πολέμου και η Ρωσία αγοράζει μεγάλες ποσότητες εκρηκτικών προκειμένου να απωθήσει και να κρατήσει μακριά τους Αγγλους.  Μετά το τέλος του πολέμου όμως επιχείρηση βρίσκεται στα πρόθυρα της οικονομικής κατάρρευσης μιας και η Ρωσία που αποτελούσε την κύρια πηγή εσόδων δεν αγοράζει πλέον εκρηκτικά.  Το εργοστάσιο θα περάσει στα χέρια του Ludwig Nobel  και οι γονείς θα επιστρέψουν στη Σουηδία. Ο Άλφρεντ ρίχνεται στη δουλειά με μοναδικό του στόχο να καταστήσει ασφαλή την χρήση της νιτρογλυκερίνης.  Το 1862 καταφέρνει και ανακαλύπτει πως μία συγκεκριμένη πρόσμιξη της νιτρογλυκερίνης με δυναμίτιδα, η οποία πρόσμιξη απέτρεπε την τόσο απρόβλεπτη συμπεριφορά του εκρηκτικού αλλά δεν την καθιστούσε ακόμα όσο ασφαλή θα ήθελε,  και πέντε χρόνια αργότερα το 1867 διαπιστώνει πως όταν η γλυκερίνη έρθει σε πρόσμιξη  με φυσικό ιζηματογενές πέτρωμα που ονομάζεται διατομίτης τότε αυτή καθίσταται εύκολη και ασφαλής στον χειρισμό της.  Το υλικό αυτό το κατοχυρώνει με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας και το όνομα αυτού δυναμίτης.

Η ΑΜΥΘΗΤΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ALFRED NOBEL

Kαι εδώ βρισκόμαστε ακριβώς χρονικά στο σημείο που η επιχείρηση θα κάνει το μπαμ και εκτινάσσονται οι πωλήσεις.  H επιτυχία ήταν άμεση διότι κατά κύριο λόγο κατασκευαστικές εταιρίες από όλο τον κόσμο θέλουν το εκρηκτικό μιας και αυτές οι ελεγχόμενες εκρήξεις θα μπορούσαν να βρουν πολλές εφαρμογές σε εξόρυξη προϊόντων,  διάνοιξη καναλιών,  άνοιγμα σηράγγων και άλλες.  Kαι προκειμένου να καλυφθεί η αγορά ο Νόμπελ ανοίγει το ένα εργοστάσιο μετά το άλλο σε Ηνωμένες πολιτείες της Αμερικής και Ευρώπη αποκτώντας κατά αυτό τον τρόπο μία αμύθητη περιουσία.

Η ΛΑΘΟΣ ΕΙΔΗΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΒΡΑΒΕΙΑ NOBEL

Και ερχόμαστε στο έτος 1888 όπου ένα τραγικό γεγονός σε συνδυασμό με λάθος πληροφόρηση θα αναγκάσει το Νόμπελ να κοιτάξει την ζωή και το έργο του και να αναθεωρήσει για την αξία που προσέφερε στην ανθρωπότητα μέχρι τότε.  Το 1888 ο αδερφός του Νόμπελ ο Ludwig  πεθαίνει,  όμως οι εφημερίδες της εποχής θεώρησαν πως ο Νόμπελ πέθανε δεν ήταν ο Loudwig αλλά ο Alfred με αποτέλεσμα κάποιες από αυτές να δημοσιεύσουν όχι και τόσο κολακευτικά σχόλια για τον άνθρωπο που θεώρησαν πως πέθανε.  Ο τίτλος που τον οδήγησε στην σοκαριστική συνειδητοποίηση έγραφε:  ο έμπορος του θανάτου είναι νεκρός,  και το άρθρο συνεχίζεται ως εξής:  ο Άλφρεντ Νόμπελ, που έγινε πλούσιος βρίσκοντας τρόπους να σκοτώνει περισσότερους ανθρώπους σε μικρότερο χρόνο,  πέθανε χθες.  Διαβάζοντας τα συγκεκριμένα λόγια μπορεί να πει κανείς πως τρομάζει στην ιδέα ότι η ανθρωπότητα θα τον θυμόταν με το συγκεκριμένο τρόπο.  Έτσι λοιπόν οδηγεί τον εαυτό του σε μία επαναξιολόγηση και συνειδητοποιεί πως η φήμη το έργο και τα χρήματα του αποτελούν βάρος και μία παγκόσμια καταδίκη. Και αυτός είναι ένας από τους βασικότερους λόγους που τον οδήγησε στην καθιέρωση των βραβείων Nobel. Στις 27 Νοεμβρίου του 1895 υπογράφει την διαθήκη του σύμφωνα με την οποία δωρίζει περίπου το 94% της περιουσίας του για την καθιέρωση των βραβείων σε φυσική, χημεία, ιατρική, λογοτεχνία και Ειρήνη.  Αρκετά χρόνια αργότερα το 1968 δημιουργήθηκε και το σχετικό βραβείο για τις οικονομικές επιστήμες.

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ALFRED NOBEL

Στις 10 Δεκεμβρίου του 1896 έπειτα από εγκεφαλικό θα φύγει από την ζωή.  Την παρουσίαση θα την κλείσουμε μία φράση του ίδιου στην οποία μπορεί να δει κανείς τις προθέσεις μιας έρευνας, μιας ανακάλυψης ή μιας εφεύρεσης και το πως εν τέλει μπορεί να χρησιμοποιηθεί.  Μία διαφορά την οποία καθορίζει ο παράγοντας ‘’άνθρωπος’’.  Ο Άλφρεντ Νόμπελ ήταν πεπεισμένος πως η εφεύρεση του, η εφεύρεση του δυναμίτη,  θα ήταν ένα δώρο για την ανθρωπότητα και μάλιστα είχε δηλώσει το εξής:  ο δυναμίτης μου θα μπορεί να οδηγήσει σε ειρήνη πολύ πιο γρήγορα από ότι χίλιες παγκόσμιες συνελεύσεις ταυτόχρονα.  Μόλις οι άνθρωποι ανακαλύψουν ότι σε μία στιγμή ολόκληρη στρατοί  μπορεί να καταστραφούν θα προτιμήσουν να έρθουν άμεσα σε ειρήνη.  Η ιστορία του Άλφρεντ Νόμπελ είναι μία από τις πολλές ιστορίες που μπορεί κανείς να δει τον καλό και τον κακό τρόπο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί η επιστήμη.  Η ίδια ανακάλυψη που μπορεί να σώσει την ανθρωπότητα , η ίδια ανακάλυψη μπορεί και να την καταστρέψει.  Τα παραδείγματα  στην ιστορία είναι πολλά και το θέμα είναι ότι δεν θα πάψουν να εμφανίζονται.  Εύκολα μπορεί κάποιος να χαρακτηρίσει το Νόμπελ ως εμπόρου του θανάτου όμως η άλλη όψη του νομίσματος έγκειται στη διαφορετική χρήση του προϊόντος του.  Όσο αγνές και αν είναι οι προθέσεις ενός επιστήμονα κατά την διάρκεια της έρευνας του και δεν αναφέρομαι συγκεκριμένα στο  Νobel, αλλά γενικά,  πάντοτε θα υπάρξει κάποιος σε αυτήν την ιστορία που θα σκεφτεί έναν τρόπο για να χρησιμοποιήσει την πληροφορία με διαφορετικό σκοπό, όχι και τόσο καλό.  Ίσως ο μόνος τρόπος για να αποφευχθεί αυτό, εάν μπορούσε ποτέ να είναι δυνατόν,  θα ήταν να καταφέραμε να φτάσουμε τον εαυτό μας, την πειθαρχία μας , την ενσυναίσθηση μας σε επίπεδα που να συνάδουν με την ταχύτητα που εξελίσσεται η τεχνολογία.  Και η τεχνολογία και η επιστήμη εξελίσσεται με ταχύτατους ρυθμούς.