ΓΙΑΤΙ ΦΥΣΑΕΙ; ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΑΝΕΜΟΙ ΚΑΙ ΠΩΣ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝΤΑΙ

Είναι καλοκαίρι και απολαμβάνετε την ηλιόλουστη μέρα σε μία παραλία. Ξαφνικά έρχεται να σας τα χαλάσει όλα ένας ισχυρός αέρας…

Έχετε αναρωτηθεί ποτέ γιατί φυσάει ή τι είναι αυτό που προκαλεί τον άνεμο;

ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΟΣ ΑΕΡΑΣ-ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΠΙΕΣΗ

Ας ξεκινήσουμε την αναφορά μας μιλώντας λίγο για την ατμόσφαιρα και τα ατμοσφαιρικά η πίεση.   Η Γη περιβάλλεται από την ατμόσφαιρα, η οποία αποτελείται από ένα μείγμα αερίων κατά κύριο λόγο οξυγόνου και αζώτου, το οποίο μείγμα το ονομάζουμε ατμοσφαιρικό αέρα.  Από τη στιγμή λοιπόν που ο αέρας γύρω μας αποτελείται από διάφορα σωματίδια σημαίνει ότι έχει μάζα.  Εξαιτίας αυτής της μάζας του τώρα ασκεί μία πίεση στην επιφάνεια της γης.  Την πίεση αυτή τι ονομάζουμε ατμοσφαιρική πίεση.  Την αναφορά αυτή την κάνουμε διότι οι άνεμοι οφείλουν την ύπαρξή τους στις διαφορετικές ατμοσφαιρικής πίεσης που μπορεί να επικρατούν μεταξύ δύο περιοχών.  Τι όμως προκαλεί αυτές τις διαφορετικές πιέσεις;  Η απάντηση σε αυτό είναι η θερμοκρασία! Περιοχές με διαφορετική θερμοκρασία αποκτούν διαφορετικές πιέσεις.  Ας εξετάσουμε λίγο αναλυτικότερα την συγκεκριμένη πρόταση.  Ο ατμοσφαιρικός αέρας όπως είπαμε αποτελείται από μόρια και όταν αυτή η περιοχή αποκτήσει μία υψηλή θερμοκρασία καθώς δέχεται την ηλιακή ενέργεια θα συμβούν κάποια πράγματα. Αρχικά αυξάνεται η κινητική τους ενέργεια και αρχίζουν  να κινούνται ταχύτερα.  Έτσι απομακρύνονται το ένα από το άλλο και καταλαμβάνουν μεγαλύτερο χώρο.  Εξαιτίας αυτής της εξάπλωσης των μορίων  η πυκνότητα που αποκτάει αυτό το κομμάτι αέρα γίνεται μικρότερη και έτσι αρχίζει και ανεβαίνει ψηλά.  Το αποτέλεσμα είναι να δημιουργηθεί μία περιοχή με χαμηλή ατμοσφαιρική πίεση.  Όταν όμως τα μόρια αέρα βρίσκονται σε περιοχή με χαμηλή θερμοκρασία θα συμβεί ακριβώς το αντίθετο.  Αρχίζουν σιγά-σιγά δηλαδή και επιβραδύνουν τις κινήσεις τους, πλησιάζουν το ένα το άλλο,  με αποτέλεσμα η πυκνότητα του αέρα να γίνει μεγαλύτερη.  Έτσι βυθίζονται  σιγά-σιγά προς τα κάτω και ξεκινούν  να κινηθούν προς την επιφάνεια της Γης. Το αποτέλεσμα σε αυτό είναι εξαιτίας του βάρους τους να πιέσουν περισσότερο την επιφάνεια της γης και να δημιουργηθεί  μία περιοχή με υψηλή ατμοσφαιρική πίεση.

Ο ήλιος, η βασική πηγή ενέργειας για εμάς,  δεν θερμαίνει τον πλανήτη με τον ίδιο τρόπο σε όλα του τα σημεία.  Είτε εξαιτίας της διαφορετικότητας των περιοχών του είτε εξαιτίας της διαφορετικής γωνίας πρόσπτωσης της ηλιακής ακτινοβολίας πάνω στη γη.  Στην πρώτη περίπτωση με τη μορφολογία του εδάφους αντιλαμβανόμαστε ότι διαφορετικά θα ζεσταθεί ένα κομμάτι πεδιάδας σε σχέση με ένα κομμάτι ωκεανού.  Στη δεύτερη περίπτωση έχουμε τους πόλους της γης που η θερμοκρασία σε αυτούς είναι πολύ μικρότερη σε σχέση με τη θερμοκρασία που επικρατεί στο ισημερινό.  Και φτάνουμε  στο σημείο που μας ενδιαφέρει.  Γιατί φυσάει;

ΓΙΑΤΙ ΦΥΣΑΕΙ;

Ας φανταστούμε μία περιοχή.  Και τι καλύτερο από μία παραλία,  όπου εξαιτίας της μορφολογίας του εδάφους αντιλαμβανόμαστε διαισθητικά ότι πάνω από την επιφάνεια της αμμουδιάς η θερμοκρασία είναι υψηλότερη σε σχέση με την περιοχή πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.  Στην αμμουδιά λοιπόν καθώς επικρατεί υψηλότερη θερμοκρασία η κινητική  ενέργεια των μορίων αυξάνει,  η ταχύτητά τους αυξάνεται και έτσι απομακρύνονται το ένα από το άλλο με αποτέλεσμα να αποκτήσουν μία μικρή πυκνότητα.  Το κομμάτι αέρα αυτό θα κινηθεί προς τα πάνω και έτσι θα δημιουργηθεί μία περιοχή με χαμηλή ατμοσφαιρική πίεση και κατά κάποιον τρόπο ένα κενό, αφού ο αέρας ανεβαίνει προς τα πάνω.  Αυτό το κενό όμως κάπως πρέπει να γεμίσει! Από την άλλη μεριά πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας η θερμοκρασία είναι χαμηλότερη,  με αποτέλεσμα η κινητική ενέργεια των μορίων να μικρύνει και φυσικά τα μόρια αυτά να πλησιάσουν και έτσι η πυκνότητα του αέρα θα αυξηθεί.  Το αποτέλεσμα  θα είναι να κινηθεί αυτό το κομμάτι αέρα προς τα κάτω δημιουργώντας έτσι μία περιοχή με υψηλή ατμοσφαιρική πίεση.  Να θυμάστε όμως ακριβώς από δίπλα έχουμε την περιοχή που δημιουργήθηκε ένα ΄΄κενό΄΄  άρα λοιπόν καθώς βυθίζεται το κομμάτι αέρα στην περιοχή που έχουμε χαμηλή θερμοκρασία και δημιουργεί την περιοχή με την υψηλή ατμοσφαιρική πίεση,  το κομμάτι αυτό  θα κινηθεί προς την περιοχή με την χαμηλή ατμοσφαιρική πίεση προκειμένου να συμπληρώσει το κενό εκείνο.  Αυτή η κίνηση του αέρα είναι αυτό που αντιλαμβανόμαστε εμείς σαν άνεμο.

ΕΝΤΑΣΗ ΚΑΙ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΕΜΩΝ

Δύο βασικά χαρακτηριστικά του ανέμου είναι η διεύθυνση του και η ένταση του.  Η διεύθυνση του ανέμου χαρακτηρίζεται από το σημείο του ορίζοντα από που πνέει ο άνεμος και όχι προς τα που πνέει.  Κάτι που συχνά κάνουμε λάθος την καθημερινότητά μας.  Όταν λέμε δηλαδή πως αύριο θα έχουμε βοριάδες εννοούμε πως ο αέρας πνέει από τα βόρεια και όχι προς τα βόρεια.  Όσον αφορά την ένταση των ανέμων,  στη μετεωρολογία την εκφράζουμε συνήθως με την ταχύτητα που πνέουν οι άνεμοι.  Η επικρατέστερη μονάδα μέτρησης φυσικά που έχει επικρατήσει είναι η κλίμακα μποφόρ.  Η κλίμακα αυτή κυμαίνεται από 0 έως 12 μποφόρ όπου 0 μποφόρ είναι η άπνοια και 12 μποφόρ ο τυφώνας.  Είναι ένας εμπειρικός  τρόπος μέτρησης της έντασης των ανέμων που βασίζεται στην παρατήρηση των αποτελεσμάτων του ανέμου σε στεριά και θάλασσα.  Η κλίμακα αυτή επινοήθηκε το 1806 από τον ιρλανδό ναύαρχο Φράνσις Μποφόρ ώστε να τυποποιήσει τις καιρικές συνθήκες και να διευκολύνει τη συνεννόηση μεταξύ των ναυτικών.  Το 1874 η Διεθνής Μετεωρολογική Επιτροπή αποφάσισε την διεθνή χρήση της.