ΑΛΚΥΟΝΙΔΕΣ ΜΕΡΕΣ: Ο ΜΥΘΟΣ ΚΑΙ Η ΕΞΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ

Μέσα στην καρδιά του χειμώνα, σχεδόν κάθε χρόνο, υπάρχουν κάποιες μέρες που μπορεί κανείς να απολαύσει την ηλιοφάνεια, τη νηνεμία και υψηλές θερμοκρασίες.  Οι μέρες αυτές είναι οι γνωστές και αγαπητές σε όλους μας Αλκυονίδες μέρες.  Πάμε να δούμε τον μύθο που κρύβεται πίσω από αυτές αλλά και τον λόγο εμφάνισής τους!

Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΑΚΛΥΟΝΗΣ

Θα ξεκινήσουμε την αναφορά μας από τον μύθο,  τον επικρατέστερο μύθο γύρω από το φαινόμενο.  Η Αλκυόνη ήταν κόρη του Αιόλου, του βασιλιά των ανέμων,  η οποία παντρεύτηκε τον Κύηκα.  Οι δυο τους ζούσαν κοντά στη θάλασσα και η ζωή τους ήταν ονειρική.  Εξαιτίας του γεγονότος ότι ζούσαν μία υπέροχη ζωή άρχισαν να πιστεύουν ότι είναι ισάξιοι των θεών, κάτι που προφανώς εξαγρίωσε τον Δία και αποφάσισε να εκδικηθεί!  Μία μέρα ο Κύηκας αποφάσισε να πάει για ψάρεμα με τη βάρκα του και εκεί ο Δίας βρήκε την ευκαιρία.  Προκάλεσε μία φοβερή τρικυμία με ισχυρούς ανέμους με αποτέλεσμα να βουλιάξει την βάρκα του και ο ίδιος να πνιγεί.  Όταν η Αλκυόνη είδε τα συντρίμμια της βάρκας και κατάλαβε πως ο αγαπημένος της πέθανε δεν μπόρεσε να διαχειριστεί την θλίψη της και αποφάσισε να δώσει τέλος στην ζωή της, πηδώντας από ένα βράχο! Ο Δίας όμως επειδή τους λυπήθηκε,  αποφάσισε να τους επαναφέρει στη ζωή και τους μεταμόρφωσε σε πουλιά.  Η Αλκυόνη σαν πουλί πλέον,  δεν μπορούσε να αναπαραχθεί καθώς κάθε φορά που γεννούσε τα αυγά της κοντά στη θάλασσα τα μεγάλα κύματα και ισχυροί άνεμοι τα κατέστρεφαν.  Για ακόμα μία φορά ο Δίας καθώς έβλεπε στον θρήνο της Αλκυόνης για τα αυγά της,  αποφάσισε να ορίσει ένα χρονικό διάστημα περίπου δύο εβδομάδων κατά τη διάρκεια του χειμώνα όπου οι άνεμοι θα σταματούσαν,  ο ήλιος θα έλαμπε και η θερμοκρασία θα ανέβαινε ώστε να μπορεί με ηρεμία να γεννήσει τα αυγά της.  Οι μέρες αυτές ορίστηκαν ως Αλκυονίδες ημέρες.  

Πάμε τώρα να δούμε το φαινόμενο από την επιστημονική του σκόπια.

ΑΛΚΥΟΝΙΔΕΣ ΜΕΡΕΣ-ΑΝΤΙΚΥΚΛΩΝΑΣ-ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ

Ως Αλκυονίδες μέρες ορίζουμε ένα χρονικό διάστημα καλοκαιρίας μέσα στο χειμώνα με βασικά χαρακτηριστικά την ηλιοφάνεια, την νηνεμία, χαμηλή σχετικά υγρασία και υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες,  ότι πρέπει δηλαδή για γυαλί ηλίου και φρεντάκι! Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται από το γεωγραφικό πλάτος της Ελλάδας και φτάνει ως την βόρεια-βορειοανατολική Ευρώπη.  Η διάρκεια του δεν είναι σταθερή,  μπορεί να φτάσει μέχρι και τις δύο εβδομάδες και η πιο συχνή εμφάνιση του είναι στο δεύτερο μισό του Ιανουαρίου.  Πού όμως οφείλονται οι Αλκυονίδες ημέρες.  Αυτές οφείλονται κατά βάση σε αντικυκλώνα  ο οποίος προέρχεται από την βόρεια Αφρική.  Και επειδή η πρόταση αυτή μάλλον δεν βοηθάει προς το παρόν, ας δούμε αρχικά κάποιες έννοιες όπως ατμοσφαιρική πίεση και μεταβολή πίεσης για να κατανοήσουμε λίγο το τι είναι ένας αντικυκλώνας.  

Ας υποθέσουμε τώρα ότι είστε σε ένα λιβάδι. Στην ερώτηση: τι υπάρχει από πάνω σας,  η πιο πιθανή απάντηση που ενδεχομένως να μου δίνατε είναι να κοιτάξετε προς τα πάνω και να μου πείτε τίποτα.  Στην πραγματικότητα όμως από πάνω σας υπάρχει ο αέρας,  ο οποίος αποτελείται από διάφορα σωματίδια.  Τα σωματίδια αυτά έχουν κάποιο βάρος συνεπώς το βάρος αυτό είναι που ασκεί μία πίεση στην επιφάνεια της γης,  την επονομαζόμενη ατμοσφαιρική πίεση.  Και χάριν στην επινόηση του βαρόμετρου από τον κύριο Torricelli μπορούμε να μετρήσουμε την πίεση αυτή. Σε γενικές γραμμές,  η ατμοσφαιρική πίεση είναι αυτή που παίζει σημαντικό ρόλο για τον καιρό που θα έχουμε σε μία περιοχή.  Οι χαμηλές πιέσεις παραδείγματος χάρη σηματοδοτούν κακοκαιρία,  ενώ οι υψηλές πιέσεις καλοκαίρια.  Αν όμως θέλουμε να είμαστε πιο σωστοί και πιο ακριβείς αυτό που μας ενδιαφέρει δεν είναι η πίεση αλλά η μεταβολή της πίεσης.  Και για να το καταλάβουμε καλύτερα μπορούμε να σκεφτούμε μία  περιοχή στην οποία  έχουμε ζωγραφίσει κάποιες κλειστές καμπύλες.  Κάθε καμπύλη έχει μία συγκεκριμένη πίεση.  Αν οι πιέσεις αυξάνονται προς το κέντρο τότε ο καιρός καλυτερεύει και αυτό είναι ο αντικυκλώνας,  ή όπως το έχουμε ακούσει ενδεχομένως περισσότερες φορές ένα βαρομετρικό υψηλό.  Βασικά χαρακτηριστικά του αντικυκλώνα  είναι πως έχουμε καθίζηση αερίων μαζών και κατά αυτό τον τρόπο φρενάρονται τα  ανοδικά ρεύματα αέρα άρα και η μεταφορά υγρασίας από την επιφάνεια προς την ατμόσφαιρα άρα και ο σχηματισμός νεφών. Μπορούμε να επιστρέψουμε λοιπόν στην αρχική μας πρόταση πως οι Αλκυονίδες ημέρες  οφείλονται κατά βάση σε αντικυκλώνα ο οποίος προέρχεται από την βόρεια Αφρική, και να πούμε πώς σχηματίζονται λοιπόν ισοβαρείς καμπύλες όπου αυξάνεται η πίεση προς το εσωτερικό της περιοχής.  Και κατά αυτόν τον τρόπο σηματοδοτείται καλοκαίρια στην καρδιά του χειμώνα!

Ο ποιητής Δροσίνης,  θέλοντας να τονίσει ότι ακόμα και μέσα σε δύσκολες εποχές μπορεί κανείς να ελπίζει για καλύτερες μέρες έγραψε:  και στης ζωής τους πιο βαρείς χειμώνες , Αλκυονίδες μέρες καρτερούν.